Татарча табышмаклар жаваплары белэн — Татарча котлаулар сайты

Татарча табышмаклар жаваплары белэн

Табигать күренешләре турында табышмаклар.

Иртә килә, кич кайта. (Кояш)

Лампа түгел – яктырта, мич түгел – җылыта. (Кояш)

Мич тулы пәрәмәч, уртасында бер калач. (Йолдызлар һәм ай)

Аяксыз, кулсыз, капка ача. (Җил)

Агач бөгә – кулы юк, йөри торган юлы юк. Ачуланса – сызгыра, тузаннарны туздыра. (Җил)

Аягы юк, кулы юк, үзе сүрәт төшерә. (Суык)

Кулсыз, күзсез, буяусыз ясый ул төрле бизәк.
Беркем аны өйрәтми, ул үзе шундый зирәк. (Суык)

Утта янмый, суда батмый. (Боз)

Борынсыз чыпчык боз тишә. (Тамчы)

“Күктән килде, җиргә иңде” (Болыт, яңгыр)

“Ак ашьяулык таптым, җир өстенә яптым” (Кар)

Исе юк, төсе юк, аннан башка тормыш юк. (Су)

Яз килсә, киенә, көз килсә, чишенә. (Җир)

Яшелчәләр турында табышмаклар

Җир астында җиз бүкән.
Ул ни икән? (Бәрәңге)
***

Җир астында җиз бүкән,
Һәркөн ашыйсың, иркәм. (Бәрәңге)
***

Чәчәге агачында,
Алмасы тамырында. (Бәрәңге)
***

Кат-кат тунлы, карыш буйлы (Кәбестә)
***

Катлы –катлы яфраклы, яшел төстә, түтәлдә үсә (Кәбестә)
***

Катлы-катлы булып үсә,
Җир өстендә,
Ул нәрсә? (Кәбестә)
***

Утыра бер ак чүлмәк,
Өстенә кигән йөз күлмәк. (Кәбестә)
***

Тураганда елата. Нәрсә ул? (Суган)
***

Түтәлдә үсә, яфраклары яшел, үзе бик ачы (Суган)
***

Үзем туныйм, үзем елыйм да елыйм. (Суган)
***

Үзе кызыл төстә, түгәрәк формада, түтәлдә үсә торган яшелчә (Помидор)
***

Түгәрәк кенә кызыл йорт,
Эче тулы корт. (Помидор)
***

Йодрык-йодрык булып үсә,
Алма кебек кызарып пешә.
Үзе бик матур,
Аны кем әйтер? (Помидор)
***

Озынча, түтәлдә үсә, яшел төстә, эчендә бик күп орлыклары бар (Кыяр)
***

Кечкенә генә йорт,
Эче тулы корт. (Кыяр)
***

Ул җир астына төшкән,
Кып-кызыл булып пешкән.
Ашка тәм һәм төс бирер,
Аны кем белер? (Чөгендер)
***

Түгәрәк ул, ай түгел,
Сары, тик кояш тугел.
Тәмле, тик алма түгел,
Койрыклы, тычкан түгел. (Шалкан)
***

Җир астында алтын казык. (Кишер)
***

Келәте бар, малы юк,
Баласының саны юк. (Кабак)

Чисталык турында табышмаклар.

Үзе шома, күбеккә күмә,
Хуш исле, я, кем белә? (Сабын)

Бар кызылы, яшеле,
Аңкып тора хуш исе.
Шунсы гына өркетә,
Күзгә керсә өркетә. (Сабын)

Болыт мин һавада
Яңгыр мин яуганда,
Җылынсам пар булам,
Туңганда кар булам. (Су)

Һәркем авызга капса,
Яратса аны кеше,
Беркайчан да сызламас,
Һәм ялтырап торыр теше. (Теш щеткасы)

Аркасында сөяге,
Сөягендә мыегы.
Ак койманы агарта,
Мыегы белән чистарта. (Теш щеткасы)

Он түгел, үзе ак,
Авызыңа куеп бак.
Тешне дә ул ап-ак итә
Бу ни була, әйтеп бак? (Теш порошогы)

Кирәк була мунчада,
Минем исемем…. (Мунчала)

Үзе тешле, ләкин тешләми. (Тарак)

Бит-кулларны корыта,
Чисталыкны ярата. (Сөлге)

Аккош кебек ак кына,
Йомшак кына, пакъ кына,
Көн дә сыйпый битемнән

Элеп куям читеннән. (Сөлге)

Кыргый хайваннар турында табышмаклар .

Җәен соры, кышын ак,
Аңа шулай яхшырак. (Куян)

***
Кишер белән кәбестәне
Ул бик нык ярата,
Озын колагын тырпайтып
Сикреп урманга кача. (Куян).

***
Бер нәрсә тегә белми,
Энәләр тагып йөри. (Керпе)

***
Җәен урманга патша,
Кышын кардан да аста. (Аю)

***
Нечкә билле, көлтә койрыклы. (Төлке)

***
Кош түгел – оча,
Ябалактан курка.
Чикләвекне ярата,
Сызгырса, урманны яңгырата. (Тиен)

***
Сорыдыр төсе,
Үткендер теше.
Урманда йөри,
Бозаулар эзли. (Бүре)

Ел фасыллары турында табышмаклар.

Кырлар буш кала,
Яңгырлар ява.
Җирләр дымлана.
Бу кайчак була? (Көз көне)

***
Һәр җир карланган,
Сулар бозланган,
Уйный җил-буран,
Бу кайчак, туган? (Кыш көне)

***
Тәңкә карлар сибелгән
Җир ап-акка күмелгән.
Чыршы, каен, имән
Кардан чикмән кигән.
Бу кайчак? (Кыш)

***
Йолдыз, йолдыз вак кына,
Яфраклары ак кына.
Өс киемеңә куна,
Тәнгә тисә су була (Кар бөртеге)

***
Оча – юк канатлары,
Чаба – юк аяклары,
Тышта булса өелә,
Өйгә керсә, җәелә. (Кар)

***
Үкерә дә, котыра,
Бөтен җирне тутыра. (Буран)

***
Утта янмый, суда батмый. (Боз)

***
Ишегалды таш була,
Өйгә керсә, су була. (Боз)

***
Боз һәм кар эреде,
Сулар йөгерде.
Елап елгалар,
Яшьләр түгелде.
Көннәр озая,
Төннәр кыскара.
Бу кайсы вакыт
Я, әйтеп кара? (Яз)

***
Яңгырлы да карлы
Ә каеннар сулы.
Бөреләр туп тулы –
Елның кай фасылы? (Яз)

***
Ашлыклар үсте,
Башаклар пеште;
Кояш пешерә,
Тиргә төшерә.
Халык ашыга,
Китә басуга,
Урагын ура,—
Бу кайчак була? (Җәй)

Материал на тему:
Табышмаклар

Предварительный просмотр:

Иртә килә, кич кайта. (Кояш)

Лампа түгел – яктырта, мич түгел – җылыта. (Кояш)

Мич тулы пәрәмәч, уртасында бер калач. (Йолдызлар һәм ай)

Аяксыз, кулсыз, капка ача. (Җил)

Агач бөгә – кулы юк, йөри торган юлы юк. Ачуланса – сызгыра, тузаннарны туздыра. (Җил)

Аягы юк, кулы юк, үзе сүрәт төшерә. (Суык)

Кулсыз, күзсез, буяусыз ясый ул төрле бизәк.

Беркем аны өйрәтми, ул үзе шундый зирәк. (Суык)

Утта янмый, суда батмый. (Боз)

Борынсыз чыпчык боз тишә. (Тамчы)

“Күктән килде, җиргә иңде” (Болыт, яңгыр)

“Ак ашьяулык таптым, җир өстенә яптым” (Кар)

Исе юк, төсе юк, аннан башка тормыш юк. (Су)

Яз килсә, киенә, көз килсә, чишенә. (Җир)

Җир астында җиз бүкән.

Ул ни икән? (Бәрәңге)

Җир астында җиз бүкән,

Һәркөн ашыйсың, иркәм. (Бәрәңге)

Алмасы тамырында. (Бәрәңге)

Кат-кат тунлы, карыш буйлы (Кәбестә)

Катлы –катлы яфраклы, яшел төстә, түтәлдә үсә (Кәбестә)

Катлы-катлы булып үсә,

Ул нәрсә? (Кәбестә)

Утыра бер ак чүлмәк,

Өстенә кигән йөз күлмәк. (Кәбестә)

Тураганда елата. Нәрсә ул? (Суган)

Түтәлдә үсә, яфраклары яшел, үзе бик ачы (Суган)

Үзем туныйм, үзем елыйм да елыйм. (Суган)

Үзе кызыл төстә, түгәрәк формада, түтәлдә үсә торган яшелчә (Помидор)

Түгәрәк кенә кызыл йорт,

Эче тулы корт. (Помидор)

Йодрык-йодрык булып үсә,

Алма кебек кызарып пешә.

Аны кем әйтер? (Помидор)

Озынча, түтәлдә үсә, яшел төстә, эчендә бик күп орлыклары бар (Кыяр)

Кечкенә генә йорт,

Эче тулы корт. (Кыяр)

Ул җир астына төшкән,

Кып-кызыл булып пешкән.

Ашка тәм һәм төс бирер,

Аны кем белер? (Чөгендер)

Түгәрәк ул, ай түгел,

Сары, тик кояш тугел.

Тәмле, тик алма түгел,

Койрыклы, тычкан түгел. (Шалкан)

Җир астында алтын казык. (Кишер)

Келәте бар, малы юк,

Баласының саны юк. (Кабак)

Үзе шома, күбеккә күмә,

Хуш исле, я, кем белә? (Сабын)

Бар кызылы, яшеле,

Аңкып тора хуш исе.

Шунсы гына өркетә,

Күзгә керсә өркетә. (Сабын)

Болыт мин һавада

Яңгыр мин яуганда,

Җылынсам пар булам,

Туңганда кар булам. (Су)

Һәркем авызга капса,

Яратса аны кеше,

Беркайчан да сызламас,

Һәм ялтырап торыр теше. (Теш щеткасы)

Ак койманы агарта,

Мыегы белән чистарта. (Теш щеткасы)

Он түгел, үзе ак,

Авызыңа куеп бак.

Тешне дә ул ап-ак итә

Бу ни була, әйтеп бак? (Теш порошогы)

Кирәк була мунчада,

Минем исемем…. (Мунчала)

Үзе тешле, ләкин тешләми. (Тарак)

Чисталыкны ярата. (Сөлге)

Аккош кебек ак кына,

Йомшак кына, пакъ кына,

Көн дә сыйпый битемнән

Элеп куям читеннән. (Сөлге)

Җәен соры, кышын ак,

Аңа шулай яхшырак. (Куян)

Кишер белән кәбестәне

Ул бик нык ярата,

Озын колагын тырпайтып

Сикреп урманга кача. (Куян).

***
Бер нәрсә тегә белми,

Энәләр тагып йөри. (Керпе)

***
Җәен урманга патша,

Кышын кардан да аста. (Аю)

Нечкә билле, көлтә койрыклы. (Төлке)

Сызгырса, урманны яңгырата. (Тиен)

Бозаулар эзли. (Бүре)

Кырлар буш кала,

Бу кайчак була? (Көз көне)

Һәр җир карланган,

Бу кайчак, туган? (Кыш көне)

Тәңкә карлар сибелгән

Җир ап-акка күмелгән.

Чыршы, каен, имән

Кардан чикмән кигән.

Йолдыз, йолдыз вак кына,

Яфраклары ак кына.

Өс киемеңә куна,

Тәнгә тисә су була (Кар бөртеге)

Оча – юк канатлары,

Чаба – юк аяклары,

Тышта булса өелә,

Өйгә керсә, җәелә. (Кар)

Үкерә дә, котыра,

Бөтен җирне тутыра. (Буран)

***
Утта янмый, суда батмый. (Боз)

Ишегалды таш була,

Өйгә керсә, су була. (Боз)

Боз һәм кар эреде,

Я, әйтеп кара? (Яз)

Яңгырлы да карлы

Бөреләр туп тулы –

Елның кай фасылы? (Яз)

Бу кайчак була? (Җәй)

По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Татар халык иҗатына багышланган кичә, зурлар группасына йөрүче балалар белән уздырыла.Бүлмә җәйге аланга охшатып бизәлә.Тирә-якта куаклар,бер читтә яшелчә бакчасы, анда түтәлл.

Яз турында сынамышлар, мәкальләр, табышмаклар тәкъдим итәм. Балалар белән өйрәнегез. Тулырак материал «Бу кайчак була?» китабында. (Ф.М.Зиннурова. Бу кайчак була? — Түбән Кама, 2013).

“Сөмбелә бәйрәме!”Ал. бар. Бар кунеллелек ботен доньяда бар бер ямь буген Нэрсэдэн бу мин бе.

Татар халык табышмаклары тәрбия баскычыннан җитәкләп югарыга менгезә.

Балалар табышмакка җавап эзләргә бик яраталар. Бу аларның сөйләм телен үзләштерергә, фикерләү сәләтен үстерүгә зур йогынты ясый.

Анда күңел ачылып киткәненә,

Олысы да кечесе дә шатлана. (тамаша)

Өя-өя без салдык.

Өстен такта белән капладык.

Шунда тора башладык. (өй)

Бу җимеш бездә үсми.

Маймыллар аны ашый.

Без дә бик яратабыз.

Базардан сатып алабыз. (банан)

Кеше күрмәгәндә урлый. (карга)

Җил исә. (җилләткеч)

Бөтен дөньяга таралды. (борчак)

Баеп китә башын тукыгач. (кадак)

Урманда эт буйлы мәче күргәч,

Ул ерткыч, аннан кач. (урман мәчесе)

Тегендә, монда йөри чыжылдап,

Агачны аудара выҗылдап. (пычкы)

Үзе бик дини. (йог)

Борынына мөгез чыккан. (мөгезборын)

Сөйсәң өйне җылыта,

Йоклап ятсаң өйне йота. (ут)

Башында агач үсә. (болан)

Давылдан яр буенда.

Көймәләр саклана җир куенында. (чаллы)

Урманда суга салалар.

Диңгездә аны алалар. (сал)

Әти аннан хәбәр көтә,

Әбигә ул хат илтә. (хат ташучы)

Бөтен җирдә йөри. (җен)

Тимәгәнгә дә тия. (тигәнәк)

Кышын аны ясый һәр малай.

Язын юкка чыга бу агай. (кар бабай)

Өстәлгә дә мин куям.

Куенга да кыстырам,

Шунда мин язып барам. (дәфтәр)

Дөньяда иң олы булса да.

Диңгездә су сиптереп уйный. (дәрья балыгы)

Аңа суккач халык җыела. (чаң)

Хыялы да, булганы да шунда кала. (рәсем)

Майда йөзә, табада кыздырыла.

Бу тәмле әйбер нәрсә була? (коймак)

Пар-ат кышын мине урманга илтә. (чаңгы)

Чүпрәк аны боза. (акбур)

Басуда үсеп чыккан кузгалак,

Үтеп баручы ашый аны узгалап. (борчак)

Шунда хан утыра.

Бөтенесе карап тора. (төрән)

Батырларны көрәшкә өнди. (байрак)

Эче аның тәмле була.

Үзе чүплеккә бүләк.

Исеме аның. (төргәк)

Чатта тора багана.

Эчендә уты яна. (янар)

Кешене сөендерә. (кыланчык)

Кем утыра төрәндә,

Дөньяны күрмәгәндә? (хан)

Сикерә дә әйләнә.

Ә йөгерә белми. (туп)

Тиресе аның нык.

Әйбер җыя бу сандык.

Ул кирәк ерак юлда.

Ала аны җәяүле дә, атлы да. (чемодан)

Татар теле укытучысы Абишева Алена сайты

Табышмакларның җавабын табыгыз.

Урамнан бара кондыз,

Ике ут янып тора

кондызның күзләрендә. ( Машина ).

1. Ыгы – зыгы, чыңлау һәм дөпелдәү

Иртә таңнан урамда.

Чабалар кызыл йортлар.

Туры, коры юллардан. ( Трамвай ).

Янып тора үзләре.

Әйтеп тора – юл йөргәндә

Сак булырга онытма! ( Светофор ).

Өй янында ук бетә. ( Юл ).

6) Кроссвордны чишегез.

1. Борынсыз чыпчык боз тишә. ( Тамчы ).
2. Бәләкәй генә бөкере,

Бөтен кырны бетерде. ( Урак ).

т а м ч ы у р а к м о р җ а т а я к у т ы н т о м а н

3.Өй түбәсенә баскан,

Трубкасын капкан. ( Морҗа ).

4.Күзе дә юк, колагы да юк,

Үзе сукырны йөртә. ( Таяк ).

5.Озын идем – киселдем,

Юан идем – ярылдым,

Инде утка тарыдым. ( Утын ).

6.Көн туганчы көн итә,

Үлән башын су итә. ( Томан ).

7) Җәнлекләр турындагы мәкальләрнең җавабын табыгыз.

1. Энәсе бар, тегә алмый. ( Керпе ).
2. Сорыдыр төсе, үткендер теше.

Урманда йөри, бозаулар эзли. ( Бүре ).

1. Кош түгел оча, ябалактан курка,

Сызгырса, бөтен урманны яҗгырата. ( Тиен ).

Селки – селки барамын.

Тавык – чеби аламын. ( Төлке ).

Кышын кардан да аста. ( Аю ).

Чабарга ул бик оста. ( Куян ).

8) Татарча вариантын табыгыз.

Мәкальләр халык акылын туплап, кирәкле белемнәрне оста һәм кыска итеп әйтеп бирә. Укытучы рус мәкальләрен әйтә, ә балалар аларның татарча вариантын әйтәләр.

* Книга – источник знаний. ( Китап – белем чишмәсе ).

* В здоровом теле здоровый дух. ( Сәламәт тәндә сәламәт акыл ).

* Кто не работает, тот не ест. ( Кем эшләми, шул ашамый ).

* Богатство – на месяц, здоровье на всю жизнь. ( Байлык бер айлык, саулык – гомерлек ).

* Не имей сто рублей, а имей сто друзей. ( Йөз сум акчаң булганчы, йөз дустың булсын ).

* Семь раз отмерь, один раз отрежь. ( Җиде кат үлчә, бер кат кис ).

* Яблоко от яблони далеко не падает. ( Алма агачыннан ерак төшми ).

* Было бы здоровье – остальное будет. ( Саулык булса, бар да булыр ).

9) Мәкальләрнең русча эквивалентын табыгыз.

Һәрбер телнең үз матурлыгы, үз образлары бар. Шуңа күрә мәкальләрне сүзгә — сүз тәрҗемә итмичә, аның теге яки бу телдәге эквивалентын таба белергә кирәк. Укытучы татарча мәкаль әйтә, ә укучылар аның русча эквивалентын табалар. Бу эш 2 телдә дә мәкальләрне дөрес һәм урынлы кулланырга ярдәм итә.

1. Белем малдан кадерле. ( Лучше много знать, чем много иметь ).
2. Укыдым дип әйтмә, аңладым дип әйт. ( Не говори чему учился, а говори что узнал ).
3. Алтын җирдән табыла, белем – китаптан. ( Одна хорошая книга лучше всякого сокровища ).
4. Эш кешене кеше итәр. ( Суди человека по его труду ).
5. Туган – үскән җирдән дә матур җир булмас. ( Нет на свете краше, чем Родина наша ).
6. Дөя дә бүләк, энә дә бүләк. ( Даренному коню в зубы не смотрят ).
7. Яралы кошка таш атмыйлар. ( Лежащего не бьют ).

Сорау-табышмаклар

1. Нәрсә өстәл янында бигрәк кирәк?
2. Нинди савыттан эчеп булмый?
3. Кай вакытта куян ите тәмле була?
4. Бернәрсә дә ашамыйча, ничә йомырка ашап була?
5. Нәрсә соң ул? Беркемнең дә аны булдырасы килми, Беркемнең дә аннан аерыласы килми.
6. Кайчан бернинди тавыш та ишетеп булмый?
7. Кайсы ай календарьда юк?
8. Бер якта — поп өе, икенче якта — чәчтарашханәсе. Арада чыга алмаслык сазлык. Поп чәчен алдырырга аръякка ничек чыга?
9. Патша кемгә баш ия?
10. Бер авыл кешесе ат җигеп калага барган. Барып җиткәч, иң башлап ни дигән?
11. Адәм башына нәрсә куна?
12. Кешегә иң якын әйбер нәрсә?
13. Кайсы елда кешеләр күбрәк ашый?
14. Нәрсәне йомык күз белән дә күреп була?
15. Нәрсәне күрү иң җиңел?
16. Аучы мылтык атканда ни өчен бер күзен йома?
17. Юләр кайчан акыллы була?
18. Баш чаклы таш белән тәрәзә ватып буламы?
19. Ул минем аяк астында, үзе миннән өстә; мин аның аяк астында, мин дә аннан өстә. Бу ничек була?
20. Кем үзенең туган көнен дүрт елга бер генә мәртәбә уздыра?
21. Бер кеше утырып тора, ди. Ул торып китсә дә, син аның урынына утыра алмыйсың. Ул кеше кайда утыра?
22. Кеше йоклый, төш күрә: бер ягында юлбарыс, икенче ягында текә яр, өченче ягында диңгез, дүртенче ягында куе урман. Бу кеше ничек котыла?
23. Рәмзия җиде яше тулгач нишли?
24. Куян чаба-чаба да, ник артына әйләнеп карый?
25. Ат ни өчен улак янына килә?
26. Сыер ни өчен ята?
27. Сыер судан чыккач нишли?
28. Кәҗә судан ничек чыга?
29. Кунган кошны куркытмыйча гына ничек итеп агач ботагын кисеп ташларга?
30. Нәрсә өстән аска таба үсә?
31. Кем ике мәртәбә дөньяга туа?
32. Бүрегенә чыпчык кунганда каравылчы нишли?
33. Кемнең сакалын кырдырырлык та акчасы юк?
34. Яңгыр яуганда куян нинди куак астында утыра?
35. Кара мәче нинди ишектән керә?
36. Каз нигә йөзә?
37. Ат чаба-чаба да, нәрсәдән ары китә алмый?
38. Куянның арт аягы нигә озын?
39. Алманың яртысы нәрсәгә охшаган?
40. Нинди сорауга бервакытта да «әйе» дип җавап биреп булмый?
41. Җир өстендә кешеләр нинди авыру белән бер дә авырмыйлар?
42. Иң җиңелне капка аркылы ыргытып булмый. Нәрсәне?
43. Машинаның кайсы тәгәрмәче әйләнми?
44. Көнчыгыш белән көнбатыш арасы ни чаклы?
45. Суны кайчан иләк белән ташыйлар?
46. Су кайда коры була?
47. Суда нинди таш булмый?
48. Кара диңгезгә төшкән таш нишли?
49. Иң әүвәлге чүлмәкне кем яндырган?
50. Урта урамнан берәү барган. Кибеткә кереп, бер эшләпә сатып алган. Нигә сатып алган?
51. Урманга нәрсә белән баралар?
52. Нинди сәгать тәүлеккә ике генә мәртәбә вакытны дөрес күрсәтә?
53. Бер имәндә өч ботак, ботак саен өчәр алма. Барысы ничә алма?
54. Нинди агач утта янмый?
55. Нинди ут яндырмый?

Табышмак җаваплары

1. Авыз.
2. Буш савыттан.
3. Ашаганда.
4. Берне.
5. Пеләш баш.
6. Тып-тын вакытта.
7. Һавадагы ай.
8. Поп чәчен алдырмый.
9. Чәчтарашка.
10. «Тпру!» — дигән.
11. Бүрек.
12. Күлмәк.
13. Кәбисә елда. (Чөнки бер көне артык.)
14. Төшне.
15. Кеше гаебен.
16. Икесен дә йомса, бернәрсә дә күрә алмый.
17. Тик торганда.
18. Юк. (Таш чебен башы кадәр генә булырга мөмкин.)
19. Җир шарының капма-каршы нокталарында торучы ике кеше.
20. 29 февральдә туган кеше.
21. Синең тезеңдә.
22. Уянып.
23. Сигезгә чыга.
24. Артында күзе булмаганга.
25. Улак аның янына килмәгәнгә.
26. Утыра алмаганга.
27. Коры җиргә баса.
28. Юешләнеп.
29. Кош үзе очып киткәч.
30. Сакал.
31. Чебеш..
32. Йоклый.
33. Кәҗәнең.
34. Юеш куак астында.
35. Ачык ишектән.
36. Аягы су төбенә тимәгәнгә.
37. Койрыгыннан.
38. Ал аягы кыска булганга.
39. Икенче яртысына.
40. «Йоклыйсыңмы?» дигән сорауга. (Йокламаса- «юк» дип җавап бирә, йокласа — җавап бирми.)
41. Диңгез авыруы белән.
42. Йонны.
43. Запас тәгәрмәче.
44. Кояш, йөреше белән бер көнлек юл.
45. Карга әйләнгәч.
46. География картасында.
47. Коры таш.
48. Юешләнә.
49. Ут.
50. Бушлай бирмәгәнгә.
51. Юл белән.
52. Туктаган сәгать.
53. Имәндә алма булмый.
54. Табагач.
55. Рәсемдәге ут.

Сүз, аваз-хәреф турында табышмаклар

Табышмак җаваплары:

1. «Н» хәрефе
2. «Р» хәрефе
3. «А» хәрефе
4. «Б» хәрефе
5. «3» хәрефе
6. «3» хәрефе
7. «3» хәрефе
8. «3» хәрефе
9. «С» хәрефе
10. «Т» хәрефе
11. «Ч» хәрефе
12. «Е» хәрефе
13. «И» хәрефе
14. «К» хәрефе
15. «Ш» хәрефе
16. «Ю» хәрефе
17. «Л» хәрефе
18. «М» хәрефе
19. «Ә» хәрефе
20. «Ө» хәрефе
21. «Ү» хәрефе
22. Айдар («ай» һәм «дар»)
23. Аксубай («ак», «су» һәм «бай»)
24. Алабуга (шәһәр һәм балык исеме)
25. Алма (боерык фигыль һәм җимеш)
26. Акка буягач (акчарлак)
27. Алтай («ал» һәм «тай»)
28. Алтын
29. Алтын («ал» һәм «тын»)
30. Анам (юл башы хәрефләреннән укыла)
31. Аю («а» һәм «ю»)
32. Бал, сал, кал
33. Балта («бал» һәм «та»)
34. Бал тасына («балтасына»)
35. Каптырма («кап» һәм «тырма»)
36. Балык («бал» һәм «Ык»)
37. Без (алмашлык һәм тегү коралы)
38. Йозак, тозак
39. Кара (кара төс һәм боерык фигыль)
40. Карбыз («кар» һәм «боз»)
41. Көл, гөл
42. Күл һәм мәк
43. Май
44. «Белән» бәйлеге
45. Елга суын эчеп бетереп булмый (юнәлеш килештәге «ел» сүзе һәм «елга»)
46. Зәй, Хәй, чәй, җәй
47. Казан (шәһәр һәм савыт)
48. Камыш, камыт, камыр, камыл
49. Суык («су» һәм «Ык»)
50. Сыерчык («сыер» һәм «чык»)
51. Тапкыр («тап» һәм «кыр»)
52. Ташбака («таш» һәм «бака»)
53. «Р» хәрефе өстәгәч («тургай»)
54. Тырнак («тыр-р» һәм «на-а»)
55. Тычкан
56. Беренче хәрефләре белән
57. Урал, Арал
58. «Өч» һәм «ике» сүзләрендәге хәрефләр саны
59. Фасоль («фа» һәм «соль»)
60. Рәттән ике көн булмый (арада төн бар)

Сорау-табышмаклар

1. Нәрсә өстәл янында бигрәк кирәк?
2. Нинди савыттан эчеп булмый?
3. Кай вакытта куян ите тәмле була?
4. Бернәрсә дә ашамыйча, ничә йомырка ашап була?
5. Нәрсә соң ул? Беркемнең дә аны булдырасы килми, Беркемнең дә аннан аерыласы килми.
6. Кайчан бернинди тавыш та ишетеп булмый?
7. Кайсы ай календарьда юк?
8. Бер якта — поп өе, икенче якта — чәчтарашханәсе. Арада чыга алмаслык сазлык. Поп чәчен алдырырга аръякка ничек чыга?
9. Патша кемгә баш ия?
10. Бер авыл кешесе ат җигеп калага барган. Барып җиткәч, иң башлап ни дигән?
11. Адәм башына нәрсә куна?
12. Кешегә иң якын әйбер нәрсә?
13. Кайсы елда кешеләр күбрәк ашый?
14. Нәрсәне йомык күз белән дә күреп була?
15. Нәрсәне күрү иң җиңел?
16. Аучы мылтык атканда ни өчен бер күзен йома?
17. Юләр кайчан акыллы була?
18. Баш чаклы таш белән тәрәзә ватып буламы?
19. Ул минем аяк астында, үзе миннән өстә; мин аның аяк астында, мин дә аннан өстә. Бу ничек була?
20. Кем үзенең туган көнен дүрт елга бер генә мәртәбә уздыра?
21. Бер кеше утырып тора, ди. Ул торып китсә дә, син аның урынына утыра алмыйсың. Ул кеше кайда утыра?
22. Кеше йоклый, төш күрә: бер ягында юлбарыс, икенче ягында текә яр, өченче ягында диңгез, дүртенче ягында куе урман. Бу кеше ничек котыла?
23. Рәмзия җиде яше тулгач нишли?
24. Куян чаба-чаба да, ник артына әйләнеп карый?
25. Ат ни өчен улак янына килә?
26. Сыер ни өчен ята?
27. Сыер судан чыккач нишли?
28. Кәҗә судан ничек чыга?
29. Кунган кошны куркытмыйча гына ничек итеп агач ботагын кисеп ташларга?
30. Нәрсә өстән аска таба үсә?
31. Кем ике мәртәбә дөньяга туа?
32. Бүрегенә чыпчык кунганда каравылчы нишли?
33. Кемнең сакалын кырдырырлык та акчасы юк?
34. Яңгыр яуганда куян нинди куак астында утыра?
35. Кара мәче нинди ишектән керә?
36. Каз нигә йөзә?
37. Ат чаба-чаба да, нәрсәдән ары китә алмый?
38. Куянның арт аягы нигә озын?
39. Алманың яртысы нәрсәгә охшаган?
40. Нинди сорауга бервакытта да «әйе» дип җавап биреп булмый?
41. Җир өстендә кешеләр нинди авыру белән бер дә авырмыйлар?
42. Иң җиңелне капка аркылы ыргытып булмый. Нәрсәне?
43. Машинаның кайсы тәгәрмәче әйләнми?
44. Көнчыгыш белән көнбатыш арасы ни чаклы?
45. Суны кайчан иләк белән ташыйлар?
46. Су кайда коры була?
47. Суда нинди таш булмый?
48. Кара диңгезгә төшкән таш нишли?
49. Иң әүвәлге чүлмәкне кем яндырган?
50. Урта урамнан берәү барган. Кибеткә кереп, бер эшләпә сатып алган. Нигә сатып алган?
51. Урманга нәрсә белән баралар?
52. Нинди сәгать тәүлеккә ике генә мәртәбә вакытны дөрес күрсәтә?
53. Бер имәндә өч ботак, ботак саен өчәр алма. Барысы ничә алма?
54. Нинди агач утта янмый?
55. Нинди ут яндырмый?

Табышмак җаваплары

1. Авыз.
2. Буш савыттан.
3. Ашаганда.
4. Берне.
5. Пеләш баш.
6. Тып-тын вакытта.
7. Һавадагы ай.
8. Поп чәчен алдырмый.
9. Чәчтарашка.
10. «Тпру!» — дигән.
11. Бүрек.
12. Күлмәк.
13. Кәбисә елда. (Чөнки бер көне артык.)
14. Төшне.
15. Кеше гаебен.
16. Икесен дә йомса, бернәрсә дә күрә алмый.
17. Тик торганда.
18. Юк. (Таш чебен башы кадәр генә булырга мөмкин.)
19. Җир шарының капма-каршы нокталарында торучы ике кеше.
20. 29 февральдә туган кеше.
21. Синең тезеңдә.
22. Уянып.
23. Сигезгә чыга.
24. Артында күзе булмаганга.
25. Улак аның янына килмәгәнгә.
26. Утыра алмаганга.
27. Коры җиргә баса.
28. Юешләнеп.
29. Кош үзе очып киткәч.
30. Сакал.
31. Чебеш..
32. Йоклый.
33. Кәҗәнең.
34. Юеш куак астында.
35. Ачык ишектән.
36. Аягы су төбенә тимәгәнгә.
37. Койрыгыннан.
38. Ал аягы кыска булганга.
39. Икенче яртысына.
40. «Йоклыйсыңмы?» дигән сорауга. (Йокламаса- «юк» дип җавап бирә, йокласа — җавап бирми.)
41. Диңгез авыруы белән.
42. Йонны.
43. Запас тәгәрмәче.
44. Кояш, йөреше белән бер көнлек юл.
45. Карга әйләнгәч.
46. География картасында.
47. Коры таш.
48. Юешләнә.
49. Ут.
50. Бушлай бирмәгәнгә.
51. Юл белән.
52. Туктаган сәгать.
53. Имәндә алма булмый.
54. Табагач.
55. Рәсемдәге ут.